Chất thải đều xả trực tiếp ra sông
Có mặt tại khu vực sông Giáp Ba vào một ngày giữa tháng sáu, chúng tôi được người dân sống ở Khối phố 4, phường Vĩnh Điện và khối phố Ngọc Liên, Ngọc Tam, phường Điện An, thị xã Điện Bàn cho biết nguyên nhân con sông này ngày càng ô nhiễm nặng. Vì lý do an toàn nên hầu hết người dân địa phương đều không muốn nêu tên:
“Nước bất thường lắm, năm bảy ngày có hồi liên tục mấy ngày nước đen thui, bốc mùi hôi khó chịu. Lâu rồi, từ mấy năm nay rồi.”
“Mùi hôi kinh lắm, mùi hôi mà ban đêm bốc vô nhà là nằm ngủ không được, chịu không nổi.”
“Chủ yếu là mùi hôi thối với muỗi nhiều.”
Mùi hôi thối từ con sông Giáp Ba được người dân tiết lộ là do nguồn nước thải từ chợ Vĩnh Điện xả trực tiếp ra sông:
“Do cái chợ! Bây giờ đi quanh đường này lên khu đó là thấy bao nhiêu nước thải khu chợ đổ hết ra ngoài sông Giáp Ba. Bây giờ tất cả đường Phan Thúc Duyện đây là quán xá bán tất cả, bao nhiêu nước thải cứ đổ ra đó thì nó ra đây chứ đi đâu.”
Theo người dân nơi đây, không chỉ nguồn thải từ chợ đổ trực tiếp ra sông mà nhiều cơ sở kinh doanh xung quanh khu vực trên cũng xả nước thải trực tiếp xuống đây:
“Nguồn nước sông Giáp Ba này do ảnh hưởng của chợ, nước chợ thải ra quá nhiều, thải hằng ngày, với garage xe này kia thải xuống thì ô nhiễm thôi. Cầu Giáp Ba này hồi đó làm cạn quá, giờ dàn nước không chảy đều được nên ứ lại. Thủy lợi mà chạy lên thì nước bớt hôi nhưng thủy lợi nghỉ một bữa là nước đen thui.”
Địa phương chưa có giải pháp
Theo thông tin được báo Công an thành phố Đà Nẵng đăng tải vào cuối tháng 4 vừa qua, dự án chợ cùng khu phố chợ mới Vĩnh Điện được xây dựng tại phường Vĩnh Điện, nằm giữa sông Vĩnh Điện và sông Giáp Ba. Mục đích xây chợ nhằm giải quyết những bức thiết của người dân về nhu cầu chỗ ở, buôn bán. Tuy nhiên, lựa chọn của chủ đầu tư là xả toàn bộ nước thải của chợ ra sông Giáp Ba. Phương án này bị người dân phản đối ngay từ đầu vì họ cho rằng dòng nước tại sông Giáp Ba chỉ lưu thông theo thủy triều, do đó nếu xả ra sông Giáp Ba thủy triều xuống, toàn bộ chất thải sẽ bị ùn ứ, gây ô nhiễm.
Thực tế cho thấy, hiện đang vào mùa nắng nóng, nước từ sông càng bốc mùi hôi ảnh hưởng môi trường sống của hàng chục hộ dân xung quanh:
“Làng xóm này con nít tùm lum mà mùi hôi hám kiểu này con nít làm sao không ảnh hưởng được, cỡ người lớn còn chịu không nổi nữa là con nít.”
“Ảnh hưởng chứ, bốc mùi hôi thối sinh muỗi, vi trùng, vi khuẩn nhiều.”
“Riêng sông Giáp Ba hồi xưa sinh hoạt tắm rửa, ăn uống cũng ở dưới đó luôn. Tôi có bắt ốc ăn bình thường nhưng giờ con cá cũng không còn gì để bắt, con ốc giờ cũng không biết còn sống dưới đó nổi không.”
Những người dân sống quanh khu vực trên cho biết họ đã từng kiến nghị về tình trạng ô nhiễm trên tại các kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh, nhưng đến nay chính quyền địa phương gần như vẫn “chưa có động thái” nào:
“Không thấy, lâu lâu thấy bên môi trường ra dòm ngó rồi thôi.”
“Việc này rất khó, họp đã nói rất nhiều lần rồi mà đâu vẫn cứ vào đó.”
“Làm đơn lên phường thì bảo lên thị xã, thị xã thì kêu không có trách nhiệm, xong cũng nói tỉnh mà vô trong tỉnh thì cũng không biết đi chỗ nào, chẳng biết kêu nói ai hết.”
Truyền thông nhà nước ngày 24/4/2023 dẫn nguồn từ cơ quan chức năng địa phương loan tin cho hay hiện có hai giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm tại sông Giáp Ba, bao gồm xây dựng nhà máy xử lý nước thải hoặc xây dựng hệ thống thoát nước mới đổ ra sông Vĩnh Điện.
Tuy nhiên, hai phương án vừa nêu đều được đánh giá không khả thi do tốn kinh phí và nằm ngoài “phạm vi điều chỉnh” của thị xã Điện Bàn.
Trong khi đó, người dân nơi đây vẫn khắc khoải chờ đợi:
“Mình sống ở đây thì phải chịu chứ sao. Bên môi trường, truyền thông kêu gọi sao chứ. Thế nào cho sạch, không còn hiện tượng đó nữa thì tốt.”
“Người dân ở đây muốn làm sao để con nước vẫn sạch, đỡ hôi đỡ gớm.”